سم پاش دستی

سم پاش دستی به سم پاش های کوچکی گفته می شود که برای عملیاتی مانند کنترل آفات و علف های هرز و یا آب پاشی در مناطق کشاوری، خانگی و یا تجاری و در سطح کوچک مورد استفاده است.  کاربرد سمپاش‌ ها در کشاورزی غالبا برای محلول پاشی مایعاتی مانند حشره کش ها، آفت‌کش ها، قارچ‌کش ها، علف کش ها، کودهای شیمیایی و سایر مواد روی محصولات کشاورزی به منظور محافظت از آفات و تامین مواد مغذی است. این سم پاش ها در کشاورزی، مزارع، باغات و گلخانه‌ها و همچنین سایر زمینه ها مانند سم پاشی خانه و یا چمن رایج هستند و با حداقل تلاش و فشار، کاربردهای وسیعی دارند. از آنجایی که امروزه عملکرد محصول، تغذیه و مدیریت آفات و بیماری ها اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است، لذا سم پاش ها به عنوان یک وسیله مهم از تجهیزات کشاورزی به منظور مقابله با این مشکلات مورد توجه قرار گرفته اند.

سم پاش ها بسته به نوع محصول یا مزرعه، وسعت منطقه ای که باید پوشش دهند و اینکه آیا برای استفاده مسکونی، تجاری یا کشاورزی است، بسیار متفاوت هستند. اجزای اصلی انواع مختلف سم پاش تقریباً مشابه هستند، اما تفاوت‌های ظریفی بر میزان مؤثر بودن سمپاش برای یک کار خاص تأثیر دارد بنابراین بسیار مهم است که سم پاش مناسب برای کاربرد خود را پیدا کنید. به طور کلی، همه سم پاش ها دارای اجزای اساسی پمپ، مخزن، لوله کشی، نازل،همزن و کنترل‌ها هستند، بسته به نوع سم پاش، این اجزای مختلف ممکن است یک آیتم واحد یا مجموعه ای از اقلام باشند که در کنار هم قابلیت های لازم را برای عملکرد سمپاش طبق طراحی ارائه می دهند.

سم پاش دستی چیست؟

سم پاش دستی به سم پاش های کوچکی گفته می شود که برای عملیاتی مانند کنترل آفات و علف های هرز و یا آب پاشی در مناطق کشاوری، خانگی و یا تجاری و در سطح کوچک مورد استفاده است. سم پاش دستی نوعی سم پاش با سرعت نسبتا ثابت رهاسازی محلول است. با پمپاژ هوا توسط اهرم و با یک دست، فشار در مخزن حفظ می شود و با دست دیگر نازل اسپری توسط فردکنترل می گردد. به عبارت دیگر  سمپاش دستی به این صورت عمل می کند که با یک دست دستگیره حمل سم پاش را گرفته و حمل می کنیم و با دست دیگر به اهرم پمپ فشار وارد می نماییم. این فشار بسته به مدل سم پاش می تواند ثابت یا متناوب باشد.

مزایا و ویژگی های سم پاشی دستی

روش سمپاشی دستی مزایای زیادی را برای باغداران و کشاورزان در بر دارد. در این خصوص به موارد زیر توجه کنید:

• سم پاشی دستی می تواند کنترل و مدیریت آفات را با راندمان بالا میسر سازد.
• می توانید با این ابزارها، علف های هرز زمین باغ یا مزرعه را از بین ببرید. محلول علف کش به آسانی از طریق سم پاشی دستی قابل پاشش روی زمین است.
• سم پاش دستی برای انواع قارچ کش ها و حشره کش های کشاورزی قابل استفاده است.
• برای اسپری کردن کودهای مایع روی گیاهان مختلف می توانید از روش سم پاشی دستی استفاده کنید. سمپاش های دستی، کودهای مایع را با بازدهی بالا روی سطوح مورد نظرتان اسپری می کنند.
• در موارد ضروری، یک سم پاش دستی برای آبیاری پاششی روی محصولات، بهترین گزینه است.
• استفاده از انواع سم پاش دستی می تواند عملیات سم پاشی و کوددهی را سرعت ببخشد. پس کارها در سریع ترین زمان انجام می شوند و باعث رشد محصولات مرغوب تر خواهند شد.

انواع سم پاش دستی

1.سم پاش دستی ماشه‌ای

سم پاش ماشه ای معمولاً از انواع پلاستیک ساخته می شود و می توان از آن برای محلول پاشی مایعات مبتنی بر آب و مواد شیمیایی استفاده کرد. یک سم پاش ماشه ای به یک مخزن اسپری متصل شده است که وقتی فرد ماشه روی دسته پمپ را فشار می دهد، محتویات درون آن پخش می شود. این نوع سمپاش معمولا به صورت خانگی و برای استفاده در سطوح کوچک متداول هستند.

اجزای یک سم پاش دستی ماشه ای

• سر ماشه یا دسته: این قسمتی است که باید نگه دارید و فشار دهید تا سمپاش فعال ‌شود.
• نازل:  قسمتی است که مایع را اسپری می‌کند و می تواند نحوه پاشش را از غبار تا یک جریان ثابت تنظیم کند.
• لوله غوطه ور: یک لوله پلاستیکی بلند است که به داخل مخزن می رود و مایع را به نازل می رساند.
• فیلتر: صفحه توری کوچکی است که  ذرات را فیلتر کرده و از گرفتگی جلوگیری می کند.
• واشر: مهر و موم لاستیکی یا پلاستیکی است که از نشت بین سر ماشه و بطری جلوگیری می کند.
• آداپتور مخزن: قسمتی است که به دهانه مخزن یا ظرف متصل می شود.
• فنربازگرداننده: فنر کوچکی است که پس از هر بار استفاده، ماشه را به حالت اولیه باز می گرداند.
• پیستون: قطعه پلاستیکی کوچکی است که در داخل سم پاش به سمت بالا و پایین حرکت می کند تا مایع را فشرده کرده و از نازل خارج کند.
• مخزن: ظرفیت مخزن سم پاش بیشتر از 5 لیترتجاوز نمی‌کند.

مزایای سم پاش دستی ماشه ای

از مزایای عمده استفاده از  این سمپاش های دستی ، حمل آسان، روش استفاده ساده و توانایی کنترل میزان مایع خروجی است.

2. سم پاش دستی کوله پشتی

سم پاش کوله پشتی بر روی پشت فرد قرار می گیرد. معمولاً از مخزن، پمپ، میله، نازل و تسمه تشکیل شده است.

اجزای مختلف سم پاش دستی کوله پشتی

• مخزن: مایع پاشش را در خود جای می دهد. تسمه ها به مخزن متصل می شوند و توسط این تسمه ها مخزن روی پشت فرد قرار می گیرند. این سم پاش شامل مخزن 10-20 لیتری است که توسط دو بند قابل تنظیم حمل می شود.
• پمپ : مایع را از مخزن و مسیر میله محلول پاشی به سمت نازل هدیت می کند، این میله پاشش به فرد اجازه می دهد تا نازل را برای پاشش دقیق هدایت کند. سم پاش های کوله پشتی به صورت مکانیکی و توسط افراد کار می کنند، ظرفیت متوسطی دارند و از طریق تسمه های شانه ای حمل می شوند.
• سم پاش شارژی: این نوع سمپاش از نوع سم پاش کوله پشتی است که به راحتی روی شانه ها قرار می‌گیرند و فشاری به دست اپراتور نمی‌آورند. پمپ سم پاش شارژی از نیروی باتری لیتیومی و با ولتاژ بالا  تغذیه می‌کند. قدرت باتری آن ها حدودا 18 ولت است و برخی از انواع این سم پاش های شارژی، هنگام تمام شدن باطری قابلیت استفاده دستی را نیز دارا هستند.

3. سم پاش دستی تلمبه ای‌

این نوع سم پاش علاوه بر این که به صورت دوشی و با دو بند پشتی بر روی کمر قرار می گیرند، همچنین دارای قابلیت حمل به صورت دستی و توسط دستگیره های تعبیه شده است که سبب سهولت در حمل کردن سم پاش های تلمبه ای می‌ شود.

مهم ترین اجزای سم پاش دستی

1. پمپ سم پاش

همه سم پاش ها باید مکانیزمی داشته باشند که مایع را از نازل (ها) خارج کند. این ممکن است یک مجموعه ساده با یک اهرم دستی که فشار ایجاد می کند یا یک پمپ پیچیده بزرگ باشد که توسط یک موتور هیدرولیک هدایت می شود، نوع کاربرد مایعی که یک سم پاش خاص برای آن طراحی شده است، نوع پمپ مناسب را تعیین می کند.

2. مخزن سم پاش

بدیهی است که سم پاش ها به ظرفی برای نگهداری مایعی که قرار است مصرف شود نیاز دارند. انواع شکل ها و سبک های مخازن مختلف در سم پاش ها استفاده می شود. عوامل متعددی مانند ظرفیت مخزن، سازگاری مخزن با مواد شیمیایی،شکل مخزن  تعیین می کند چرا از این نوع مخزن استفاده می‌گردد.

3. ظرفیت مخزن سمپاش

ظرفیت مخزن فاکتور مهمی است که باید در نظر گرفته شود. باید توجه کرد مخزن بزرگتر همیشه بهتر نیست. مخازن بزرگتر گران تر و زمانیکه پر باشند سنگین تر هستند. همچنین مانور دادن یا نصب آنها بر روی سم پاش های کوچکتر دشوار است. تعیین اندازه مخزن  به  هدف شما  در به کارگیری سم پاش بستگی دارد که سم پاش شما با چه سرعتی مایع موجود در مخزن را مصرف می کند و همچنین چقدر وزن سم پاش توسط فرد و یا وسیله نقلیه می تواند حمل شود.

4. جنس مخزن سمپاش

جنس مخزن و سازگاری آن با مواد شیمیایی نیز مهم است. به عنوان مثال، پلی اتیلن بیشتر برای سم پاش های محلول پاشی کود و علف کش استفاده می شود. با این حال، برخی از سم پاش هایی که برای استفاده با فرآورده های نفتی ساخته می شوند، با پلی اتیلن سازگار نیستند و به مخازن فولادی یا فولادی ضد زنگ نیاز دارند.

5. شکل مخزن سمپاش

شکل مخزن را نباید نادیده گرفت. تمیز کردن و نگهداری برخی از مخازن نسبت به بقیه راحت‌ تر است. مخازن با درب های بزرگتر دسترسی آسان تری به داخل مخزن برای تمیز کردن فراهم می کنند. به طور کلی، نوع مخزن مورد استفاده در سم پاش به کاربرد خاص و نوع محلول پاشی بستگی دارد: خروجی سم پاش، اندازه وسیله نقلیه/تجهیزات شما که سم پاش را یدک می کشد یا حمل می کند و مواد شیمیایی مورد استفاده، همگی در نوع مخزن مورد استفاده در سم پاش نقش دارند.

6. لوله کشی سم پاش

لوله کشی سم پاش در واقع به مسیر حرکت مایع از مخزن به نوک نازل گفته می‌شود. لوله کشی می تواند در سم پاش‌ها متفاوت باشد. به عنوان مثال، در سم پاش های کوله پشتی دستی از یک شیلنگ کوتاه و چند اتصال در لوله کشی سم پاش استفاده شده در حالی که سم پاش های پیچیده محصول دارای سیستم پیچیده ای از متر، شیرها، پمپ ها، مخازن، فیلترها و غیره خواهند بود. در ساده‌ترین شکل، یک سم پاش دارای یک شلنگ است که پمپ را تغذیه می‌کند، سپس یک شیلنگ در سمت تخلیه (یا سمت فشار) پمپ، سیال را به تفنگ اسپری رسانده چیدمان لوله کشی بر روی عملکرد و ویژگی های یک سم پاش تأثیر عمده ای خواهد داشت.

7. نازل سم پاش

مهم ترین قسمت یک سم پاش بسته به نوع سم پاش و کاربرد مورد نظر آن می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، مهمترین قسمت سم پاش را می‌توان نازل آن معرفی کرد. نازل سم پاش وسیله ای است که قطرات با اندازه مناسب را ایجاد کرده و الگوی اسپری را شکل می دهد. اندازه قطرات مختلف و الگوهای اسپری برای کاربردهای مختلف محلول پاشی ضروری است. بدون نازل، از یک سم پاش فقط مایع نشت می کند. نازل چندین جنبه مختلف عملکرد سم پاش شما را تعیین می کند:

• الگوی اسپری: نازل اسپری شکل و جهت مایع پاشیده شده را تعیین می کند.
• اندازه قطرات: یکی از جنبه‌های مهم نازل‌های سم پاش اندازه قطرات است که قطرات کوچک‌تر پوشش بهتری را ارائه می‌دهند و قطرات بزرگ‌تر به طور کلی باعث کاهش رانش می‌شوند. نازل هایی برای ایجاد قطرات در اندازه های مختلف وجود دارند.
• فشار اسپری: اندازه نازل بر فشار قابل دستیابی به ویژه در سم پاش های کوله پشتی و دستی تأثیر می گذارد.
• حجم اسپری: اندازه نازل نیز مستقیماً بر خروجی سم پاش تأثیر می گذارد. یک نازل بزرگتر از یک نازل کوچکتر مایع بیشتری در دقیقه یا همان PSI مصرف می کند.
• فاصله اسپری: این برای سم پاش های نقطه ای، سمپاش های دستی، سم پاش های درختی و سمپاشی هایی که از تفنگ اسپری استفاده می کنند مربوط می شود. برای دستیابی به حداکثر فاصله، اندازه نازل باید با جریان و فشار سم پاش مطابقت داشته باشد.

8. همزن سم پاش

از اجزای اصلی یک سم پاش و وسیله ای است که محلول را بهم می زند و محتویات را در شرایط همگن نگه می دارد. هم زدن مواد محلول پاشی در مخزن برای اجازه استفاده از طیف وسیعی از مواد از جمله امولسیون های پودری، قارچ کش ها و یا سایر مواد محلول پاشی ضروری است. همزن های مکانیکی پروانه ای یا پارویی یا همزن های هیدرولیک بسیار رایج هستند.

9. کنترل کننده های سم پاش

در همه ی انواع محلول پاشی روشی برای کنترل سمپاشی نیاز دارید. ممکن است به سادگی دستگیره روی یک میله اسپری و یا بسیار پیچیده تر و با مکانیسم هایی برای تنظیم میزان خروجی سم پاش، فشار و جریان مستقیم باشد. توجه کنید همیشه مخزن و شیلنگ ها و نازل سم پاش را پس از استفاده و یا هنگام تغییر به یک ماده محلول پاشی جدید تمیز کنید. مخزن را با آب تمیز بشویید، آب تازه را به مخزن اضافه کنید و اسپری نمایید تا شیلنگ ها و نازل تمیز شوند و این کار باید حداقل دو مرتبه دو بار تکرار شود.

نکات مهم هنگام خرید سم پاش دستی

باید در نظر داشته باشید که هنگام خرید سمپاش به نکات مهمی توجه کرد. از جمله مهم ترین نکاتی که هنگام تصمیم گیری برای خرید سم پاش مناسب باید در نظر گرفته شود می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• میزان وسعت مناطقی که سم پاشی انجام می شود باید در نظر گرفته شود.
• تعداد دفعاتی که عملیات سمپاشی باید انجام شود.
• نوع سم یا سمومی که باید روی گیاهان و درختان منطقه پاشیده شود.
• نحوه حمل و استفاده از سم پاش مورد نظر

نکات ایمنی و راهنمای استفاده از سم‌پاش دستی 

سم‌پاش دستی یکی از رایج‌ترین روش برای کنترل آفات و حفظ سلامت محصولات در کشاورزی و باغداری است. این مواد برای کشاورزان بسیار با ارزش بوده و در دوره‌های زمانی مشخص مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما سم‌پاش‌ها به دلیل برخورداری از مواد شیمیایی مختلف، برای سلامت انسان و محیط زیست مضر هستند. از این رو در هنگام استفاده از این مواد بایستی توصیه‌های ایمنی جدی گرفته شود.

 معیارهای انتخاب سم‌پاش دستی مناسب

برای انتخاب سم‌پاش مناسب نکات زیر باید در نظر گرفته شوند.

• ابعاد و اندازه

سم‌پاشی که انتخاب می‌کنید بایستی متناسب با نیاز شما باشد. همچنین بهتر است سم‌پاش سبک وزن باشد تا حمل و استفاده از آن آسان‌تر گردد.

• جنس و کیفیت ساخت

سم پاش‌هایی را انتخاب کنید که مقاومت و کیفیت ساخت بالایی داشته باشند تا در برابر مواد شیمیایی سم‌ها آسیب نبینند.

• شرایط نگهداری و تمیز کاری ساده 

سم‌پاشی که انتخاب کرده‌اید بایستی به سادگی قابل تمیز کردن باشد و هیچ گونه سمومی در آن باقی نماند. 

تجهیزات محافظتی برای سم پاشی

در هنگام سم‌پاشی محصولات خود باید از تجهیزات محافظتی زیر استفاده کنید.

• لباس مخصوص

برای سم‌پاشی از کفش، دستکش و لباس مناسب کار و متناسب با شرایط محیط استفاده کنید.

• عینک ایمنی

برای جلوگیری از ورود ناخواسته سموم یا شاخه‌های درختان به داخل چشم، استفاده از عینک ایمنی ضروری است.

• ماسک

در صورت تنفس گاز حاصل از سموم، درگیر مشکلات مختلفی می‌شوید. به همین دلیل نیز حتماً باید از ماسک استفاده کنید.

نحوه آماده‌سازی محلول سم

در هنگام آماده سازی محلول برای سم‌پاش دستی حتماً باید از دستورالعمل‌ها پیروی کنید. همچنین این محلول باید در فضای باز یا فضایی با تهویه مناسب انجام شود تا از تجمع بخارات سمی جلوگیری شود. همچنین اگر قصد مخلوط کردن چند ماده شیمیایی با هم را دارید، حتماً باید این کار با مشورت یک فرد آگاه و با دانش انجام گیرد. در غیر این صورت ممکن است واکنش‌های خطرناکی رخ داده و به سلامت شما آسیب بزند. 

روش اصولی سم‌پاشی

در سم‌پاشی دستی باید اصول زیر مورد توجه قرار بگیرد.

• سم‌پاشی از فاصله مناسب انجام شود.
• از برخورد مستقیم و بیش از حد سم به یک نقطه جلوگیری شود.
• خلاف جهت باد سم‌پاشی شود.
• سم با فشار یکنواخت به محصولات پاشیده شود.
• فشار سم‌پاش متناسب با شرایط تنظیم شود.

تمیزکاری پس از استفاده

به عنوان یکی از اصول ایمنی باید بعد از هر بار استفاده از سم‌پاش دستی، آن را کاملاً با آب تمیز کنید. همچنین سم‌پاش‌ها بایستی در محیط خشک، به‌دوراز هر گونه رطوبت و به‌دوراز محل نگهداری حیوانات و دسترس کودکان قرار داده شوند. 

مدیریت صحیح بقایای سموم

از ریختن سموم اضافی و مواد باقی مانده از سم‌پاشی به درون آب‌ها باید اجتناب کنید. این مواد بایستی مطابق با روش‌های توصیه شده دفع شوند. همچنین در صورتی که نیازی به ظروف سموم نداشتید، آن‌ها را نیز باید به صورت اصولی شسته و سپس دفع کنید.

مراقبت از سلامت

برای مراقبت از سلامت خود و پیشگیری از بروز هر حادثه‌ای بایستی دست‌ها و صورت خود را پس از سم‌پاشی، به خوبی  با آب و صابون بشویید. همچنین در صورت مشاهده هر گونه علائمی از مسمومیت نظیر حالت تهوع، سرگیجه تنگی نفس و... فوراً به یک پزشک مراجعه کنید.

سم‌پاش دستی مزایای بسیار زیادی را برای باغداران و کشاورزان دارد. اما در هنگام استفاده از این ابزار حتماً باید نکات ایمنی به خوبی رعایت شوند تا از وقوع هر گونه حادثه ناخوشایندی پیشگیری شود. بهترین روش برای استفاده از سم‌پاش‌ها پیروی از دستورالعمل‌ها است.