کود نیترات کلسیم
کود نیترات کلسیم علاوه بر اینکه یک مکمل قوی، حاوی ریز مغزی های ضروری برای گیاه است، جهت کنترل و پیشگیری بیماری های گیاه نیز کاربرد دارد. این کود می تواند گیاهان شما را تقویت کرده و بازدهی آنها را بیشتر کند. در عین حال از برخی مشکلات رایج گیاه مانند پوسیدگی انتهای شکوفه، لکه زنگ و... جلوگیری نماید. می توان گفت کود نیترات کلسیم راز نگفته ی مزارع کشاورزی است. کود کلسیم نیترات تنها منبع کلسیم محلول در آب نیز هست که به راحتی توسط گیاهان جذب می شود. اگر تا به حال از این کود استفاده نکرده اید و به اطلاعات بیشتری درباره آن نیاز دارید، این متن می تواند به شما کمک کند. در ادامه به معرفی کامل کود نیترات، ویژگی ها و کاربرد آن و همچنین نحوه مصرف و میزان مصرف آن خواهیم پرداخت.
کود نیترات کلسیم چیست؟
کود نیترات کلسیم یک کود شیمیایی است که به صورت محلول در آب یا به صورت گرانوله استفاده می شود. این کود کلسیم و نیتروژن مورد نیاز گیاهان را به آن ها می رساند. کلسیم و نیتروژن در واقع عناصر فیزیولوژیکی مورد نیازی هستند که به قدرت و مقاومت گیاه در برابر بیماری ها کمک خواهند کرد.
نقش نیتروژن و کلسیم موجود در نیترات کلسیم بر روی گیاه
کلسیم به حفظ استحکام دیواره های سلولی گیاه کمک خواهد کرد. همچنین این عنصر میتواند در زمان آسیب دیدگی یا استرس وارد عمل شده و به ترمیم گیاه کمک کند. کلسیم از طریق سیستم آوندی گیاه به ناحیه آسیب دیده می رسد و با تقویت کردن آن نقطه گیاه ترمیم می شود. از طرفی نیتروژن یکی از حیاتی ترین عنصر ها برای فتوسنتز و جذب اسید های آمینه گیاهان است. در واقع بدون نیتروژن گیاهان نمی توانند نور خورشید را به مواد مغذی برای رشد تبدیل کنند.
اثر نیترات کلسیم بر روی پیشگیری و مقابله با بیماری ها
نیترات کلسیم به گیاهان کمک میکند تا عوامل استرس زای (تنش‌ها) محیطی را بهتر تحمل کنند. این عوامل استرس زا شامل: بی آبی یا کم آبی، گرما، بیماری ها و... هستند. کلسیم نیترات با قوی کردن سلول های تشکیل دهنده گیاهان باعث قوی تر شدن گیاه در برابر بیماری ها و حشرات می شود. علاوه بر این دیوار سلولی مستحکم باعث کاهش بیماری و خرابی میوه و سبزیجات بعد از برداشت نیز می شود. این ریز مغذی با حفظ رطوبت و آب داخل محصول می تواند ورود پاتوژن ها به گیاه را کاهش دهد. کلسیم نیترات همچنین میتوان تحمل خشکسالی گیاه را با تنظیم باز و بسته شدن روزنه های روی ساقه و برگ ها بالاتر ببرد.
علایم ظاهری کمبود نیتروژن و کلسیم بر روی گیاهان
گیاهان در صورت کمبود نیتروژن و کلسیم یک سری علائم را از خود نشان می دهند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- زرد شدن برگ ها
- زرد یا قهوه ای شدن سر برگ ها
- سوراخ شدن برگ ها
- برگ ها سوخته به نظر می رسند
- برگ ها به رنگ بنفش یا قرمز متمایل شده اند
- زرد شدن بین رگبرگ ها
- برگ های کوچک
- لکه های زرد یا قهوه ای روی برگ ها
- تغییر شکل یا چرخیدن برگ ها
- رشد کردن بیش از حد ریشه
- تفاوت عملکرد گیاه
- محصول ندادن
نیترات کلسیم به صورت طبیعی در طبیعت وجود ندارد. این کود از ترکیب غیر ارگانیک نیترات و کلسیم به دست می آید. از ترکیب سنگ آهک و نیتریک اسید و همچنین آمونیاک چنین کود مفیدی را تولید می کنند. کود نیترات کلسیم معمولا توسط کشاورزان برای برداشت بهتر محصول استفاده می شود.
ویژگی ها و کاربرد کود نیترات کلسیم
همان طور که می دانید خاک عنصر حیاتی برای زندگی گیاه شما است. گیاهان مواد مغذی مورد نیاز خود را از خاک تامین می کنند. زمانی که خاک کمبود مواد مغذی داشته باشد، گیاهان دچار کمبود می شوند. کود نیترات کلسیم مانند یک مرهم برای کمبود و بیماری های گیاهان عمل میکند. در ادامه به برخی از اصلی ترین کاربرد های این کود اشاره خواهیم کرد.
1. برای کمبود کلسیم گیاه
کود نیترات کلسیم برای جلوگیری از کمبود کلسیم گیاه یا رساندن میزان کلسیم گیاه به حد مطلوب کاربرد دارد. افزایش میزان کلسیم در گیاه می تواند قدرت برگ ها، میوه ها و ریشه ها را افزایش دهد.
2. برای کمبود نیتروژن گیاه
نیترات کلسیم به گیاه دوز مناسبی از نیتروژن را وارد میکند. با این نیتروژن تولید انرژی گیاه افزایش پیدا خواهد کرد. مانند کمبود کلسیم، کمبود نیتروژن نیز اگر به موقع درمان نشود می تواند باعث مرگ و از دست رفتن گیاه شود. به همین دلیل است که نیتروژن ماده تشکیل دهنده اصلی اغلب کود های شیمیایی می باشد.
3. برای جلوگیری از بیماری
یکی از مهمترین کاربرد های کود نیترات کلسیم جلوگیری از بیماری برای گیاهان در حال رشد است. پوسیدگی انتهای شکوفه ها، لکه های چوب پنبه ای، سوراخ شدن سیب و... همگی با استفاده از این کود قابل درمان یا پیشگیری هستند.
مزایای کود نیترات کلسیم
- جلوگیری از مشکلات و بیماری‌های گیاهان قبل از پدیدار شدن آنها
- افزایش کیفیت محصول و کمک به تولید میوه ها و محصولات بزرگ تر
- افزایش عمر نگه داری و انبار داری محصول
- کمک به رشد قوی و استحکام گیاهان
- کمک به تامین کلسیم و نیتروژن مورد نیاز گیاه و تسهیل در جذب سریع تر آن ها
- با افزودن کلسیم نیترات به گیاه، شوری خاک افزایش پیدا نمی کند!
- قابلیت تبخیر ندارد . گیاه در برابر گرما مقاوم می کند.
- گیاهان را به کم آبی مقاوم می کند.
- بهترین مکمل برای رشد گوجه فرنگی
نحوه مصرف کود نیترات کلسیم
اگر میخواهید از کود نیترات کلسیم برای گیاهان و محصولات کشاورزی تان استفاده کنید باید به زمان مصرف و دوز مصرف دقت ویژه ای داشته باشید. کود نیترات کلسیم عموما به دو روش محلول پاشی و همراه با آبیاری مصرف میشود. این کود باید از طریق ریشه جذب شود و از آنجا که نیتروژن یک درشت مغذی است، جذب آن از طریق خاک بیشتر است بنابراین بهترین روش مصرف نیترات کلسیم، روش آبیاری است و پیشنهاد میشود همراه با آب آبیاری مصرف شود
میزان مصرف توصیه شده کود کلسیم نیترات
- برای درختان میوه و مرکبات 5 تا 10 کیلوگرم در هکتار برای مصرف با آب آبیاری و 3 تا 5 کیلوگرم در هزار لیتر آب به صورت محلول پاشی است.
- برای صیفی و سبزیجات و گیاهان زراعی 5 تا 7 کیلوگرم در هکتار برای مصرف با آب آبیاری و 2 تا 3 کیلوگرم در هزار لیتر آب به صورت محلول پاشی استفاده میشود.
- برای گلخانه‌ها 1 تا 2 کیلوگرم در هزار لیتر آب مصرف میشود.
- برای گلهای آپارتمانی نیز با توجه به وضعیت خاک و محیط کشت میزان مصرف کود نیترات کلسیم تعیین میشود. اما، به طور کلی ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری از آن را دریک گالن آب میتوان مصرف نمود.
شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه، شیوه و میزان مصرف کود نیترات کلسیم با کارشناسان سپانه در ارتباط باشید.
زمان مصرف کود نیترات کلسیم
بهترین زمان اسپری کردن کود نیترات کلسیم به گیاهان، بعد از آب دهی به آنها است. همچنین بدترین زمان زمانی است که آفتاب بسیار داغ و در وسط آسمان قرار دارد. به عنوان یک اقدام پیشگیرانه شما میتوانید کود نیترات کلسیم را قبل از کاشت روی خاک استفاده کنید. سپس بعد از رشد گیاه و درست قبل از میوه دادن می توانید آن را تمدید نمایید. مصرف این کود در دوران جوانه زنی باعث افزایش محصول و جلوگیری از ریزش گل میشود. بهتر است فاصله میان هر بار کود دهی بین 10 الی 14 روز باشد. دوز دوم معمولا سبک تر از دوز اول توصیه میشود. به صورت کلی در طول چرخه رشد با توجه به نیاز گیاه و مشاوره با کارشناسان کشاورزی می توانید یک یا دو بار از این کود استفاده کنید.
نکات مهم در هنگام استفاده از کود نیترات کلسیم
- در هنگام استفاده از کود مخلوط کردن کود با سایر کودها جلوگیری کنید.
- از استنشاق کود نیترات کلسیم خودداری کنید زیرا باعث سردرد، حالت تهوع،سرگیجه و استفراغ میشود.
- از تماس کود پوست یا چشم شما تماس خودداری کنید وهنگام استفاده از محافظ و ماسک استفاده کنید.
- از محلول پاشی این کود بر روی گیاهانی دارای گلدهی می‌باشند پرهیز کنید.
نکات مهم و احتیاط‌های مصرف کود نیترات کلسیم
کود نیترات کلسیم یکی از مؤثرترین منابع تأمین کلسیم و نیتروژن نیتراتی برای گیاهان است، اما برای بهره‌گیری کامل از مزایای آن و جلوگیری از مشکلات احتمالی، رعایت نکات فنی و احتیاط‌های مصرف کاملاً ضروری است. در این بخش به مهمترین مواردی که هنگام مصرف این کود باید مدنظر قرار گیرد، می‌پردازیم:
۱. اجتناب از مصرف همزمان با کودهای حاوی سولفات یا فسفات برای جلوگیری از رسوب
یکی از مهمترین اصول مصرف نیترات کلسیم، پرهیز از اختلاط آن با کودهای حاوی سولفات‌ها یا فسفات‌ها (مانند سولفات پتاسیم، سولفات منیزیم یا سوپر فسفات) است.
دلیل علمی:
- ترکیب کلسیم با سولفات یا فسفات منجر به تشکیل رسوب‌های نامحلول (مانند سولفات کلسیم یا فسفات کلسیم) میشود.
- این رسوبات در لوله‌های آبیاری قطره‌ای، تانک‌های اختلاط و روی سطح خاک ته‌نشین شده و جذب کلسیم و فسفر توسط گیاه را به شدت کاهش می‌دهد.
راهکار:
- در صورت نیاز به استفاده از کودهای فسفاته یا سولفاته، آنها را در نوبت‌های جداگانه یا با فاصله زمانی مصرف کنید.
- در سیستم‌های آبیاری تحت فشار، از تانک‌های جداگانه برای تزریق کودها استفاده شود یا بین دو تزریق، آب تمیز برای شستشو در سیستم جریان یابد.
۲. توجه به دمای محیط هنگام محلول‌پاشی
دمای محیط یکی از عوامل بسیار تأثیرگذار بر موفقیت محلول‌پاشی با کود نیترات کلسیم است.
نکات مهم:
- دمای بالا (بیش از ۳۰ درجه سانتی‌گراد): محلول‌پاشی در هوای گرم و خشک میتواند باعث تبخیر سریع آب، افزایش غلظت نمک روی سطح برگ و در نهایت ایجاد سوختگی برگ شود.
- دمای بسیار پایین: جذب مواد غذایی توسط برگ‌ها کندتر میشود و کارایی محلول‌پاشی کاهش می‌یابد.
راهکار:
- بهترین زمان برای محلول‌پاشی، اوایل صبح یا اواخر عصر است، زمانی که دما معتدل و تبخیر کمتر است.
- دمای محلول آماده شده نباید خیلی سرد یا داغ باشد.
۳. رعایت دوز مصرف برای جلوگیری از تجمع نمک در خاک
مصرف بی‌رویه یا بیش از حد نیترات کلسیم میتواند باعث تجمع نمک‌ها در ناحیه ریشه شود و آسیب‌های زیر را به گیاه وارد کند:
- کاهش جذب آب توسط ریشه‌ها (پدیده اسمزی معکوس)
- سوختگی ریشه‌ها و کاهش رشد گیاه
- افت کیفیت و کمیت محصول
راهنمای کلی دوز مصرف:
- برای محلول‌پاشی: معمولاً ۱ تا ۲ گرم در لیتر آب
- برای آبیاری قطره‌ای: ۱۵ تا ۳۰ کیلوگرم در هکتار در هر نوبت (بسته به نوع محصول)
راهکار:
همیشه بر اساس دستورالعمل‌های توصیه شده یا مشاوره کارشناسی، دوز مناسب را تعیین کنید.
پس از مصرف کود نیترات کلسیم، در صورت امکان یک آبیاری سبک انجام دهید تا از تجمع نمک در اطراف ریشه جلوگیری شود.
توضیح تکمیلی در مورد میزان مصرف:
میزان مصرف نیترات کلسیم باید با توجه به نوع گیاه، مرحله رشدی، نوع خاک و روش مصرف به‌دقت تنظیم شود تا از بروز آسیب‌هایی مانند تجمع نمک و سوختگی ریشه جلوگیری گردد. در کشت‌های زراعی مانند گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، خیار و... معمولاً در سیستم آبیاری قطره‌ای، ۱۵ تا ۳۰ کیلوگرم در هکتار در هر نوبت مصرف میشود. در صورت نیاز غذایی بالاتر یا خاک‌های دارای کمبود عناصر غذایی ، این مقدار میتواند با نظر کارشناس به ۴۰ کیلوگرم در هکتار نیز افزایش یابد.
در باغات میوه مانند مرکبات، پسته، سیب و انگور، مقدار مصرف برای هر درخت بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ گرم در هر نوبت است که بستگی به سن و اندازه درخت دارد. در درختان جوان، دوزهای پایین‌تر و در درختان بالغ دوزهای بالاتر توصیه میشود.
در کشت‌های گلخانه‌ای یا گیاهچه‌ها، کوددهی با دوز ۲ تا ۵ کیلوگرم در ۱۰۰۰ لیتر آب انجام میشود. محلول‌پاشی برگ‌ها نیز با غلظت ۰.۵ تا ۲ گرم در1000 لیتر انجام می‌گیرد و باید در هوای خنک انجام شود تا از سوختگی جلوگیری شود.
در نهایت، توصیه میشود دوز مصرف بر اساس آزمون خاک یا نظر کارشناس تغذیه گیاهی تنظیم گردد.
۴. نگهداری صحیح کود برای حفظ کیفیت آن
کود نیترات کلسیم به دلیل داشتن خاصیت جذب رطوبت بالا (هیدروسکوپیک بودن)، در صورت نگهداری نامناسب ممکن است کیفیت خود را از دست بدهد و کلوخه یا فشرده شود.
نکات کلیدی در نگهداری:
- نگهداری در محل خشک، خنک و دور از رطوبت
- استفاده از کیسه‌های مقاوم به رطوبت یا قرار دادن کود در ظروف دربسته
- اجتناب از تماس مستقیم با زمین (نگهداری روی پالت یا سکو)
جلوگیری از تماس مستقیم با نور خورشید که میتواند دمای بسته را افزایش دهد و موجب تغییر کیفیت کود شود
نکته:
در صورت کلوخه شدن کود نیترات کلسیم، کارایی آن در مصرف محلول‌پاشی یا تزریق آبیاری کاهش می‌یابد و احتمال گرفتگی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای افزایش پیدا میکند.